Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh lý tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay. Người bị viêm loét dạ day tá tràng thường gặp phải những triệu chứng như đau dạ dày, ợ hơi, ợ chua, trào ngược dạ dày thực quản, buồn nôn. Nếu không được điều trị dứt điểm, viêm loét dạ dày tá tràng có thể phát triển thành bệnh mãn tính, nguy hiểm hơn là dẫn đến nguy cơ ung thư dạ dày.
Viêm loét dạ dày là hiện tượng bệnh lý gây ra tổn thương cho những tế bào niêm mạc dạ dày, làm hình thành những vùng viêm, loét ở niêm mạc dạ dày.
Nguyên nhân bệnh viêm loét dạ dày
Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì vậy, cần xác định chính xác nguồn gốc tổn thương để đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất.
Nhiễm bệnh Hp
Theo số liệu điều tra từ bệnh nhân viêm loét dạ dày tại Việt Nam, đây là nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh lý này. Vi khuẩn này ký sinh trong lớp dịch nhày - lớp dịch này có vai trò bảo vệ lớp niêm mạc khỏi những tác động của axit dạ dày. Trong quá trình hoạt động, vi khuẩn Hp tiết ra chất kích thích dạ dày sản sinh nhiều axit hơn để làm suy yếu chất nhầy. Đồng thời, chúng cũng tạo nên một số độc tố làm tổn thương các tế bào nằm bên dưới lớp nhầy.
Lớp dịch nhày ngày càng giảm đi, lớp niêm mạch dạ dày sẽ gày càng bị tổn thương nghiêm trọng. Khi dạ dày không còn được bảo vệ bởi chất nhầy, bề mặt niêm mạc lộ ra bị tổn thương trong quá trình co bóp nghiền nát thức ăn. Từ đó, hình thành những ổ viêm loét gây đau đớn cho người bệnh.
Xem thêm: Cách điều trị bệnh dạ dày từ thiên nhiên
Lạm dụng thuốc điều trị
Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và aspirin có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh loét dạ dày lên 4 lần so với người không sử dụng. Nguy cơ chảy máu tăng nếu NSAID được kết hợp với thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRI), corticosteroid , antimineralocorticoid và thuốc chống đông máu.
Các loại thuốc kháng viêm có chứa thành phần làm ức chế khả năng tiết dịch vị của các tuyến, trong khi đó, dịch vị lại đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các tế bào niêm mạc dạ dày. Bên cạnh đó, NSAID còn ức chế sự tăng sinh tế bào niêm mạc dạ dày và lưu lượng máu ở niêm mạc, giảm tiết bicarbonat và chất nhầy, làm giảm tính toàn vẹn của niêm mạc. Các trường hợp sử dụng thuốc trong thời gian dài với liều dùng cao sẽ khiến niêm mạc dạ dày tổn thương nặng nề và gây ra xuất huyết tiêu hóa.
Căng thẳng quá độ
Căng thẳng là trạng thái tâm lý tiêu cực có hại cho sức khỏe. Khi nào bộ rơi vào trạng thái stress, áp lực kéo dài, hệ thống thần kinh lúc này truyền tín hiệu tới dạ dày, kích thích quá trình sản xuất pepsin và axit hydrochloric khiến cho huyết quản, môn vị dạ dày co thắt, tổn thương tầng bảo vệ niêm mạc.
Sử dụng quá nhiều rượu bia, thuốc lá
Rượu bia và các đồ uống có cồn khác là những tác nhân gây hại, làm tăng nguy cơ bị viêm loét dạ dày tá tràng. Chất ethanol có trong rượu không chỉ gây hại trực tiếp cho thực quản mà còn ăn mòn niêm mạc dạ dày, kích thích tăng tiết dịch vị. Quá trình tiêu hóa không sử dụng hết sẽ làm dịch vị axit ứ đọng lại và gây viêm loét niêm mạc dạ dày.
Chế độ ăn uống không hợp lý
Không duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ổn định sẽ làm tăng nguyên nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng, nhưng ngày nay rất nhiều bạn trẻ lại có thói quen không tốt này. Theo các chuyên gia tiêu hóa, những trường hợp mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng xuất phát từ chế độ ăn uống phản khoa học:
Theo nghiên cứu của các nhà di truyền học, người thuộc nhóm máu O và có tiền sử người thân trong gia đình mắc các bệnh về tiêu hóa có nguy cơ mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng cao hơn những người bình thường.
Bệnh lý
Trong một số trường hợp, bệnh viêm loét dạ dày tá tràng là yếu tố thứ phát của các bệnh lý như viêm ruột thừa, tiểu đường, hạ đường huyết, bệnh bạch cầu, viêm phổi, suy thận, thoát vị hoành, viêm phế quản, xơ gan,…
Các yếu tố khác
Các trường hợp hy hữu sau đây cũng có thể trở thành nguyên nhân gây bệnh viêm loét dạ dày tá tràng:
Viêm loét dạ dày là hiện tượng bệnh lý gây ra tổn thương cho những tế bào niêm mạc dạ dày, làm hình thành những vùng viêm, loét ở niêm mạc dạ dày.
Nguyên nhân bệnh viêm loét dạ dày
Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì vậy, cần xác định chính xác nguồn gốc tổn thương để đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất.
Nhiễm bệnh Hp
Theo số liệu điều tra từ bệnh nhân viêm loét dạ dày tại Việt Nam, đây là nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh lý này. Vi khuẩn này ký sinh trong lớp dịch nhày - lớp dịch này có vai trò bảo vệ lớp niêm mạc khỏi những tác động của axit dạ dày. Trong quá trình hoạt động, vi khuẩn Hp tiết ra chất kích thích dạ dày sản sinh nhiều axit hơn để làm suy yếu chất nhầy. Đồng thời, chúng cũng tạo nên một số độc tố làm tổn thương các tế bào nằm bên dưới lớp nhầy.
Lớp dịch nhày ngày càng giảm đi, lớp niêm mạch dạ dày sẽ gày càng bị tổn thương nghiêm trọng. Khi dạ dày không còn được bảo vệ bởi chất nhầy, bề mặt niêm mạc lộ ra bị tổn thương trong quá trình co bóp nghiền nát thức ăn. Từ đó, hình thành những ổ viêm loét gây đau đớn cho người bệnh.
Xem thêm: Cách điều trị bệnh dạ dày từ thiên nhiên
Lạm dụng thuốc điều trị
Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và aspirin có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh loét dạ dày lên 4 lần so với người không sử dụng. Nguy cơ chảy máu tăng nếu NSAID được kết hợp với thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRI), corticosteroid , antimineralocorticoid và thuốc chống đông máu.
Các loại thuốc kháng viêm có chứa thành phần làm ức chế khả năng tiết dịch vị của các tuyến, trong khi đó, dịch vị lại đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các tế bào niêm mạc dạ dày. Bên cạnh đó, NSAID còn ức chế sự tăng sinh tế bào niêm mạc dạ dày và lưu lượng máu ở niêm mạc, giảm tiết bicarbonat và chất nhầy, làm giảm tính toàn vẹn của niêm mạc. Các trường hợp sử dụng thuốc trong thời gian dài với liều dùng cao sẽ khiến niêm mạc dạ dày tổn thương nặng nề và gây ra xuất huyết tiêu hóa.
Căng thẳng quá độ
Căng thẳng là trạng thái tâm lý tiêu cực có hại cho sức khỏe. Khi nào bộ rơi vào trạng thái stress, áp lực kéo dài, hệ thống thần kinh lúc này truyền tín hiệu tới dạ dày, kích thích quá trình sản xuất pepsin và axit hydrochloric khiến cho huyết quản, môn vị dạ dày co thắt, tổn thương tầng bảo vệ niêm mạc.
Sử dụng quá nhiều rượu bia, thuốc lá
Rượu bia và các đồ uống có cồn khác là những tác nhân gây hại, làm tăng nguy cơ bị viêm loét dạ dày tá tràng. Chất ethanol có trong rượu không chỉ gây hại trực tiếp cho thực quản mà còn ăn mòn niêm mạc dạ dày, kích thích tăng tiết dịch vị. Quá trình tiêu hóa không sử dụng hết sẽ làm dịch vị axit ứ đọng lại và gây viêm loét niêm mạc dạ dày.
Chế độ ăn uống không hợp lý
Không duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ổn định sẽ làm tăng nguyên nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng, nhưng ngày nay rất nhiều bạn trẻ lại có thói quen không tốt này. Theo các chuyên gia tiêu hóa, những trường hợp mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng xuất phát từ chế độ ăn uống phản khoa học:
- Bỏ bữa, ăn không đúng giờ
- Để bụng quá đói hoặc quá no
- Vận động mạnh hoặc nằm ngay sau khi ăn
- Sử dụng nhiều thực phẩm đường phố, thức ăn nhanh
- Dung nạp nhóm thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng,…
Theo nghiên cứu của các nhà di truyền học, người thuộc nhóm máu O và có tiền sử người thân trong gia đình mắc các bệnh về tiêu hóa có nguy cơ mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng cao hơn những người bình thường.
Bệnh lý
Trong một số trường hợp, bệnh viêm loét dạ dày tá tràng là yếu tố thứ phát của các bệnh lý như viêm ruột thừa, tiểu đường, hạ đường huyết, bệnh bạch cầu, viêm phổi, suy thận, thoát vị hoành, viêm phế quản, xơ gan,…
Các yếu tố khác
Các trường hợp hy hữu sau đây cũng có thể trở thành nguyên nhân gây bệnh viêm loét dạ dày tá tràng:
- Dị vật không may lọt vào dạ dày
- Dị ứng, miễn dịch
- Rối loạn cơ năng thần kinh, rối loạn tự miễn
- Nhiễm độc hóa chất
- Hội chứng Zollinger-Ellison (điển hình bởi hiện tượng tăng tiết dịch vị quá mức)
