Nấm từ nhà bếp là loại vi khuẩn gây hại cho chúng ta
Vật dụng điện trong nhà như máy rửa chén, máy giặt và máy pha cà phê là máy lau sàn ngồi lái môi trường tốt để các loài nấm có hại cho sức khỏe phát triển.
Tạp chí Fungal Biology của Hội Nấm học, Anh đã công bố kết quả khảo sát 189 mẫu lấy từ vật dụng gia đình tại 101 thành phố ở các quốc gia châu Âu, Bắc và Nam Mỹ, Israel, Nam Phi, các nước Đông Á và Úc.
Từ bệnh nhiễm trùng...
Những loài nấm quen thuộc như máy hút bụi công nghiệp túi vải Aspergillus, Candida, Magnusiomyces, Fusarium, Penicillium, Rhodotorula ít mọc trên mẫu cấy, nhưng các nấm men đen Exophiala dermatitidis và Exophiala phaeomuriformis (Chaetothyriales) lại xuất hiện khá nhiều.
56% máy rửa chén có mặt hai loại nấm men đen chịu nhiệt Exophiala dermatitidis và Exophiala phaeomuriformis. Chúng hiện diện ở băng cao su nơi cửa máy rửa chén đến 62% máy. Hai loài Exophiala này chịu được nhiệt, nồng độ muối cao và chất tẩy rửa mạnh, kể cả nước có tính kiềm hay acid.
Nhiệt độ và độ ẩm cao, pH kiềm trong các máy rửa chén đã tạo môi trường sống cho những loài nấm này. Chính đặc tính thích nghi cao khiến chúng sinh trưởng trên bề mặt vật dụng. Chúng chịu được điều kiện khắc nghiệt và trở thành loài gây bệnh.
Từ trước đến nay chưa hề thấy các loài nấm này sống trong điều kiện khắc nghiệt như vậy. Hiếm khi phân lập được nấm Exophiala dermatitidis từ tự nhiên, nhưng khi hiện diện trên người chúng dễ gây bệnh.
Do đặc tính chịu nhiệt, chúng thích xâm thực sinh vật máu ấm: xâm nhập phổi gây bệnh, đôi khi nhiễm trùng nặng đe dọa tính mạng không chỉ ở người vốn sẵn có bệnh mà cả người khỏe mạnh. Mối nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng từ nấm đen trong nhà làm giới y khoa lo ngại.
Đến bệnh về da, móng tay
Ở Việt Nam, vấn đề này chưa được biết bởi chúng ta không tiến hành khảo sát. Nhưng kết quả trên tại các quốc gia Nam Mỹ có khí hậu cận nhiệt đới - nhiệt đới như nước ta khiến khó mà phủ nhận khả năng này không có ở nước ta.
Rất may là máy rửa chén hay máy pha cà phê trong hộ gia đình không phổ biến như máy giặt. Liên quan đến máy giặt, chính vì mục tiêu tiết kiệm năng lượng đã làm thay đổi hành xử của người tiêu dùng. Các máy giặt ngày nay được cải tiến như nhiệt độ nước thấp hơn, lượng nước ít hơn và cho phép dùng chất tẩy rửa sinh học.
Điều này đã tạo thuận lợi cho các loài nấm cơ hội gây bệnh cho người. Các nhà nghiên cứu đã phân lập được những loài nấm tại vài bộ phận của máy giặt nơi người dùng hay thao tác, đó là ngăn chứa xà phòng và cửa đóng có cao su.
Tại Slovenia, một khảo sát đã báo cáo kết quả lấy mẫu ở 70 máy giặt gia đình dương tính với nấm ở 79% máy, phân lập được 72 loại vi nấm từ 12 họ và 26 loài. Các loài Fusarium oxysporum và Fusarium solani, Candida parapsilosis và Exophiala phaeomuriformis chiếm đến 44%.
Chúng có thể gây bệnh trên da, móng và mắt ở người khỏe mạnh. Hiện diện bột giặt/chất tẩy rửa và dung dịch làm mềm vải, \“tiếp tay” với nhiệt độ giặt là những yếu tố dễ khiến nấm định cư. Ngoài ra, một khi máy giặt có mùi kéo dài, nên nghi ngờ máy giặt nhiễm khuẩn.
Khảo sát ở những máy có mùi hôi, số lượng nấm phân lập được rất thấp nhưng linh kiện máy hút bụi công nghiệp vi khuẩn Micrococcus luteus, Pseudomonas aeruginosa và Sphingomonas lại nổi trội.
Những biện pháp để kiểm soát nhiễm khuẩn trong nhà bếp nói riêng và trong nhà nói chung cần được lưu ý hơn ngay cả ở những căn hộ hiện đại. Những hành vi vệ sinh hằng ngày rất thiết thực đều nhằm chống lây nhiễm chéo, kìm hãm tăng trưởng vi khuẩn (bảo đảm nhiệt độ lưu trữ), giảm khối lượng vi khuẩn (nấu, rửa tay sạch, rửa sạch đĩa - khăn lau - dụng cụ và làm sạch các bề mặt).
Vật dụng điện trong nhà như máy rửa chén, máy giặt và máy pha cà phê là máy lau sàn ngồi lái môi trường tốt để các loài nấm có hại cho sức khỏe phát triển.
Tạp chí Fungal Biology của Hội Nấm học, Anh đã công bố kết quả khảo sát 189 mẫu lấy từ vật dụng gia đình tại 101 thành phố ở các quốc gia châu Âu, Bắc và Nam Mỹ, Israel, Nam Phi, các nước Đông Á và Úc.
Từ bệnh nhiễm trùng...
Những loài nấm quen thuộc như máy hút bụi công nghiệp túi vải Aspergillus, Candida, Magnusiomyces, Fusarium, Penicillium, Rhodotorula ít mọc trên mẫu cấy, nhưng các nấm men đen Exophiala dermatitidis và Exophiala phaeomuriformis (Chaetothyriales) lại xuất hiện khá nhiều.
56% máy rửa chén có mặt hai loại nấm men đen chịu nhiệt Exophiala dermatitidis và Exophiala phaeomuriformis. Chúng hiện diện ở băng cao su nơi cửa máy rửa chén đến 62% máy. Hai loài Exophiala này chịu được nhiệt, nồng độ muối cao và chất tẩy rửa mạnh, kể cả nước có tính kiềm hay acid.
Nhiệt độ và độ ẩm cao, pH kiềm trong các máy rửa chén đã tạo môi trường sống cho những loài nấm này. Chính đặc tính thích nghi cao khiến chúng sinh trưởng trên bề mặt vật dụng. Chúng chịu được điều kiện khắc nghiệt và trở thành loài gây bệnh.
Từ trước đến nay chưa hề thấy các loài nấm này sống trong điều kiện khắc nghiệt như vậy. Hiếm khi phân lập được nấm Exophiala dermatitidis từ tự nhiên, nhưng khi hiện diện trên người chúng dễ gây bệnh.
Do đặc tính chịu nhiệt, chúng thích xâm thực sinh vật máu ấm: xâm nhập phổi gây bệnh, đôi khi nhiễm trùng nặng đe dọa tính mạng không chỉ ở người vốn sẵn có bệnh mà cả người khỏe mạnh. Mối nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng từ nấm đen trong nhà làm giới y khoa lo ngại.
Đến bệnh về da, móng tay
Ở Việt Nam, vấn đề này chưa được biết bởi chúng ta không tiến hành khảo sát. Nhưng kết quả trên tại các quốc gia Nam Mỹ có khí hậu cận nhiệt đới - nhiệt đới như nước ta khiến khó mà phủ nhận khả năng này không có ở nước ta.
Rất may là máy rửa chén hay máy pha cà phê trong hộ gia đình không phổ biến như máy giặt. Liên quan đến máy giặt, chính vì mục tiêu tiết kiệm năng lượng đã làm thay đổi hành xử của người tiêu dùng. Các máy giặt ngày nay được cải tiến như nhiệt độ nước thấp hơn, lượng nước ít hơn và cho phép dùng chất tẩy rửa sinh học.
Điều này đã tạo thuận lợi cho các loài nấm cơ hội gây bệnh cho người. Các nhà nghiên cứu đã phân lập được những loài nấm tại vài bộ phận của máy giặt nơi người dùng hay thao tác, đó là ngăn chứa xà phòng và cửa đóng có cao su.
Tại Slovenia, một khảo sát đã báo cáo kết quả lấy mẫu ở 70 máy giặt gia đình dương tính với nấm ở 79% máy, phân lập được 72 loại vi nấm từ 12 họ và 26 loài. Các loài Fusarium oxysporum và Fusarium solani, Candida parapsilosis và Exophiala phaeomuriformis chiếm đến 44%.
Chúng có thể gây bệnh trên da, móng và mắt ở người khỏe mạnh. Hiện diện bột giặt/chất tẩy rửa và dung dịch làm mềm vải, \“tiếp tay” với nhiệt độ giặt là những yếu tố dễ khiến nấm định cư. Ngoài ra, một khi máy giặt có mùi kéo dài, nên nghi ngờ máy giặt nhiễm khuẩn.
Khảo sát ở những máy có mùi hôi, số lượng nấm phân lập được rất thấp nhưng linh kiện máy hút bụi công nghiệp vi khuẩn Micrococcus luteus, Pseudomonas aeruginosa và Sphingomonas lại nổi trội.
Những biện pháp để kiểm soát nhiễm khuẩn trong nhà bếp nói riêng và trong nhà nói chung cần được lưu ý hơn ngay cả ở những căn hộ hiện đại. Những hành vi vệ sinh hằng ngày rất thiết thực đều nhằm chống lây nhiễm chéo, kìm hãm tăng trưởng vi khuẩn (bảo đảm nhiệt độ lưu trữ), giảm khối lượng vi khuẩn (nấu, rửa tay sạch, rửa sạch đĩa - khăn lau - dụng cụ và làm sạch các bề mặt).
