Hương phụ có tên khoa học là Cyperus rotundus được dùng nhiều trong y học cổ truyền Trung Quốc và Ấn Độ. Nó có mùi hương thơm dễ chịu và được sử dụng làm hương liệu, nguyên liệu dược, gia vị trong ẩm thực và cả nước hoa. Rễ, củ của hương phụ cũng được dùng nhiều trong các bài thuốc Đông y để chữa các bệnh phù thũng, kinh nguyệt không đều, rong huyết, tiêu hóa kém, chữa bệnh phụ khoa, ứ đọng gan…
Tác dụng của hương phụ trong Đông y
Hương phụ là một loại cỏ dại có sức xâm lấn mạnh mẽ, nó mọc nhiều trên đất cát, ở những nơi ẩm ướt và các khu rừng thưa nhiệt đới, ven bờ biển nó có sức sống vô cùng mạnh mẽ. Trong nông nghiệp loài cỏ dại này được xem là rắc rối lớn trông trồng trọt vì nó rất khó tiêu diệt và sức lây lan của nó thì vô cùng mạnh và nhanh chóng.
Nó vô dụng với nông nghiệp nhưng lại là hữu dụng trong Đông y, nó được sử dụng như một loại thuốc thảo dược hữu hiệu và đem lại nhiều lợi ích sức khỏe. Hương phụ được nhiều nhà nghiên cứu dược liệu coi là thảo dược tốt nhất của Trung Quốc trong việc làm giảm trầm cảm lưu thông khí công.
Vị chát và hơi đắng trong hương vị và trung tính trong tự nhiên, hương phụ là thuốc chữa bệnh trầm cảm và được sử dụng phổ biến nhất. Nó có tính lan tỏa trong tự nhiên và có thể giải phóng khí huyết. Trong các tài liệu cũ hơn, nó được cho là chi phối tất cả các khí huyết, giải quyết sáu chứng trầm cảm và điều hòa kinh nguyệt.
Hương phụ có vị thơm, chát và tiêu tan. Nó điều hòa khí, làm dịu gan. Nó điều trị chứng trầm cảm và tổn thương gan do cảm xúc bị ức chế, biểu hiện ở sự đầy bụng và chướng bụng, đau ở sườn, không có cảm giác thích ăn uống, và áp bức trong ngực với cảm giác thở dài. Nó thúc đẩy chuyển động của gan, nhưng không có khả năng làm tổn thương âm và máu của gan. Nó hơi đắng, vì vậy nó có thể làm giảm nhiệt gan nhẹ do ứ đọng gan. Vị ngọt có thể làm mềm gan và điều chỉnh tốc độ của chuyển động khí.Tất cả những đặc điểm này phù hợp với những thay đổi bệnh lý trong hội chứng ứ đọng gan. Bởi vì nó cũng đi vào kinh tuyến ba đốt, đó là sự đi qua của khí và nước, nó có thể lan truyền khí công một cách hiệu quả trên toàn bộ cơ thể. Vì hương phụ rất hiệu quả trong việc điều hòa khí, nên trong Đông y nó được cho là lựa chọn hàng đầu trong tất cả các loại thảo dược điều chỉnh khí và điều trị rối loạn phụ khoa.
Thảo dược này cũng được sử dụng phổ biến nhất cho bệnh ứ đọng và đau dạ dày (gây ra bởi sự tức giận hoặc đau dạ dày trầm trọng hơn bởi tâm trạng xấu). Nhờ tac dụng lưu thông khí huyết, nó tham gia vào quá trình điều chỉnh khí và điều hòa kinh nguyệt và nó có hiệu quả đối với các dấu hiệu như kinh nguyệt không đều, đau bụng trong kỳ kinh nguyệt là do suy nhược khí quản ở phụ nữ bị ức chế cảm xúc.
Hương phụ cũng giống như các loại thực vật khác, có nhiều thành phần hóa học, trong số đó chúng có thể cho thấy hoạt động dược lý, nhưng các thành phần hoạt động chính dường như là Sesquiterpenes. Đây là những phân tử thơm, cay. Trong số các Sesquiterpen chính được xác định trong thân rễ hương phụ cho đến nay là: α-yperone,-selinene, cyperene, cyperotundone, patchoulenone, sugeonol, kobusone và isokobusone.
Thảo dược hương phụ cũng chứa các terpen khác, chẳng hạn như thành phần thực vật thường xảy ra (một loại monoterpene) và một số dẫn xuất của Sesquiterpenes, như cyperol, isocyperol và cyperone. Các thành phần hoạt động này được tìm thấy trong thân rễ của hương phụ, nó chỉ chiếm khoảng 0,5-1% thân rễ khô, nếu nấu thảo mộc kéo dài sẽ gây mất một phần của các thành phần này. Hành động dược lý chính của nó có thể là tác dụng chống co thắt và giảm đau.
Bạn có thể dùng hương phụ thô (nghĩa là dùng trực tiếp củ tươi hay phơi khô), sắc với nước hay tán bột hoặc làm cao hương phụ. Dù sử dụng ở hình thức nào thì các tác dụng dược tính của hương phụ vẫn được đánh giá là có nhiều lợi ích sức khỏe. Trong tương lai, thảo dược này sẽ tiếp tục được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Tác dụng của hương phụ trong Đông y
Hương phụ là một loại cỏ dại có sức xâm lấn mạnh mẽ, nó mọc nhiều trên đất cát, ở những nơi ẩm ướt và các khu rừng thưa nhiệt đới, ven bờ biển nó có sức sống vô cùng mạnh mẽ. Trong nông nghiệp loài cỏ dại này được xem là rắc rối lớn trông trồng trọt vì nó rất khó tiêu diệt và sức lây lan của nó thì vô cùng mạnh và nhanh chóng.
Nó vô dụng với nông nghiệp nhưng lại là hữu dụng trong Đông y, nó được sử dụng như một loại thuốc thảo dược hữu hiệu và đem lại nhiều lợi ích sức khỏe. Hương phụ được nhiều nhà nghiên cứu dược liệu coi là thảo dược tốt nhất của Trung Quốc trong việc làm giảm trầm cảm lưu thông khí công.
Vị chát và hơi đắng trong hương vị và trung tính trong tự nhiên, hương phụ là thuốc chữa bệnh trầm cảm và được sử dụng phổ biến nhất. Nó có tính lan tỏa trong tự nhiên và có thể giải phóng khí huyết. Trong các tài liệu cũ hơn, nó được cho là chi phối tất cả các khí huyết, giải quyết sáu chứng trầm cảm và điều hòa kinh nguyệt.
Hương phụ có vị thơm, chát và tiêu tan. Nó điều hòa khí, làm dịu gan. Nó điều trị chứng trầm cảm và tổn thương gan do cảm xúc bị ức chế, biểu hiện ở sự đầy bụng và chướng bụng, đau ở sườn, không có cảm giác thích ăn uống, và áp bức trong ngực với cảm giác thở dài. Nó thúc đẩy chuyển động của gan, nhưng không có khả năng làm tổn thương âm và máu của gan. Nó hơi đắng, vì vậy nó có thể làm giảm nhiệt gan nhẹ do ứ đọng gan. Vị ngọt có thể làm mềm gan và điều chỉnh tốc độ của chuyển động khí.Tất cả những đặc điểm này phù hợp với những thay đổi bệnh lý trong hội chứng ứ đọng gan. Bởi vì nó cũng đi vào kinh tuyến ba đốt, đó là sự đi qua của khí và nước, nó có thể lan truyền khí công một cách hiệu quả trên toàn bộ cơ thể. Vì hương phụ rất hiệu quả trong việc điều hòa khí, nên trong Đông y nó được cho là lựa chọn hàng đầu trong tất cả các loại thảo dược điều chỉnh khí và điều trị rối loạn phụ khoa.
Thảo dược này cũng được sử dụng phổ biến nhất cho bệnh ứ đọng và đau dạ dày (gây ra bởi sự tức giận hoặc đau dạ dày trầm trọng hơn bởi tâm trạng xấu). Nhờ tac dụng lưu thông khí huyết, nó tham gia vào quá trình điều chỉnh khí và điều hòa kinh nguyệt và nó có hiệu quả đối với các dấu hiệu như kinh nguyệt không đều, đau bụng trong kỳ kinh nguyệt là do suy nhược khí quản ở phụ nữ bị ức chế cảm xúc.
Hương phụ cũng giống như các loại thực vật khác, có nhiều thành phần hóa học, trong số đó chúng có thể cho thấy hoạt động dược lý, nhưng các thành phần hoạt động chính dường như là Sesquiterpenes. Đây là những phân tử thơm, cay. Trong số các Sesquiterpen chính được xác định trong thân rễ hương phụ cho đến nay là: α-yperone,-selinene, cyperene, cyperotundone, patchoulenone, sugeonol, kobusone và isokobusone.
Thảo dược hương phụ cũng chứa các terpen khác, chẳng hạn như thành phần thực vật thường xảy ra (một loại monoterpene) và một số dẫn xuất của Sesquiterpenes, như cyperol, isocyperol và cyperone. Các thành phần hoạt động này được tìm thấy trong thân rễ của hương phụ, nó chỉ chiếm khoảng 0,5-1% thân rễ khô, nếu nấu thảo mộc kéo dài sẽ gây mất một phần của các thành phần này. Hành động dược lý chính của nó có thể là tác dụng chống co thắt và giảm đau.
Bạn có thể dùng hương phụ thô (nghĩa là dùng trực tiếp củ tươi hay phơi khô), sắc với nước hay tán bột hoặc làm cao hương phụ. Dù sử dụng ở hình thức nào thì các tác dụng dược tính của hương phụ vẫn được đánh giá là có nhiều lợi ích sức khỏe. Trong tương lai, thảo dược này sẽ tiếp tục được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
