Hiện nay, trong các nguyên nhân gây vô sinh ở các cặp vợ chồng có tới 40% xuất phát từ nam giới. Cũng quan trọng như phụ nữ, đàn ông đóng góp 50% chất liệu di truyền cho thế hệ tương lai. Điều đó có nghĩa là, đứa bé sinh ra sẽ mang một nửa ADN từ cha và một nửa gien từ mẹ. Vậy, chuyện gì sẽ xảy ra nếu như “một nửa tương lai” có vấn đề?
>> kiểm tra vô sinh nam
Tầm quan trọng của tín hiệu di truyền trong sinh sản
Về các bất thường di truyền trong vô sinh nam, phân mảnh gien tinh trùng đang là vấn đề phố biến nhất hiện nay. Phân mảnh gien tinh trùng là sự đứt, gãy sợi gen gây sai lệch thông tin di truyền làm giảm tỷ lệ thụ thai, ảnh hưởng chất lượng phôi, tăng tỷ lệ sảy thai và dị tật bẩm sinh.
Hiện nay nhiều nơi áp dụng giám định phân mảnh ADN tinh trùng rất thường quy, và coi đó như một cơ sở cho dự đoán vô sinh nam. Tuy nhiên, vẫn chưa có một phương pháp điều trị vô sinh nào được áp dụng dành riêng cho những bệnh nhân có gien tinh trùng phân mảnh. Việc lọc rửa tinh trùng và tiến hành ICSI vẫn được tiến hành giống với các bệnh nhân thông thường khác.
Nhược điểm của các phương pháp lựa chọn tinh trùng thường quy
Chuẩn bị tinh trùng cho IUI, IVF thường được tiến hành bởi một trong hai phương pháp:
– Ly tâm Gradient nồng độ: Sử dụng hai lớp dung dịch lọc có nồng độ hạt silica khác nhau (thường là 45% và 90%) để chọn lọc tinh trùng. Tinh tương, tế bào lạ và tinh trùng chết được giữ trên các lớp lọc. Tinh trùng có khả năng di động tốt sẽ vượt qua mặt phân cách lọc và đi xuống dưới đáy ống ly tâm. Chuyên viên phôi học sẽ đánh giá các yếu tố hình dạng bằng cảm quan để lựa chọn một số ít trong số những tinh trùng dưới đáy ống sau lọc để thực hiện ICSI.
– “Bơi lên trực tiếp” – Swim-up: Giống như Gradient, phương pháp chuẩn bị này cũng dựa vào khả năng di dộng của tinh trùng. Tinh trùng được đặt vào môi trường nuôi cấy, đặt nghiêng trong tủ ấm 45o trong 45 phút. Những tinh trùng có khả năng di dộng tốt sẽ bơi lên trên và được các chuyên viên phôi học đánh giá hình dạng, sử dụng cho ICSI. Phương pháp này đòi hỏi mẫu tinh trùng phải có mật độ cao, di động tốt.
Cả hai phương pháp này đều được áp dụng rộng rãi tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, nhưng tiêu chí lựa chọn vẫn đang chỉ dừng ở mức đánh giá hình thái, còn yếu tố di truyền lại chưa được quan tâm.
Ưu điểm của phương pháp chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS)
Với các trường hợp người chồng có tinh dịch đồ bình thường, mức độ phân mảnh gien tinh trùng rất thấp hoặc không có, Trung tâm IVF Hồng Ngọc sử dụng đồng thời hai phương pháp lọc Gradient và Swim-up, đồng thời đánh giá chặt chẽ hình dạng tinh trùng theo chuẩn WHO-2010 để đem lại hiệu quả ICSI cao nhất.
Tuy nhiên, với một số trường hợp sau, yếu tố di truyền cần được coi trọng hơn:
– Người chồng có tỉ lệ phân mảnh ADN tinh trùng cao.
– Tinh trùng được lấy từ thủ thuật: PESA, TESE, MESA…
– Số lượng tinh trùng chết, bất động nhiều.
– Sẩy thai nhiều lần; thụ tinh thất bại hoặc không thành công trong các chu kỳ IVF trước đó nhiều lần.
Với những trường hợp đặc biệt này, IVF Hồng Ngọc là đơn vị đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam áp dụng công nghệ tân tiến trên thế giới là Chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS). Phương pháp này loại bỏ hoàn toàn tinh trùng có phân mảnh gen, chỉ giữ lại những tinh trùng bình thường di truyền cho ICSI. Việc chọn lọc ra những tinh trùng có gien nguyên vẹn là một cách tiếp cận tích cực làm tăng tỷ lệ thành công cho những trường hợp vô sinh nam khó điều trị.
Nguyên lý chọn lọc tinh trùng bằng từ trường
Trong cơ thể con người, có một cơ chế kỳ diệu để đảm bảo sự ổn định di truyền, là khi một tế bào bị tổn thương quá nhiều, chúng sẽ tự đi vào “con đường chết theo chương trình” (apotosis). Tinh trùng cũng không ngoại lệ. Khi lượng phân mảnh gien trong tinh trùng lớn, apoptosis sẽ được kích hoạt. Với những tinh trùng bình thường, kháng nguyên phosphatidylserine (PS) nằm trong màng bào tương nhưng ở những tinh trùng apotosis kháng nguyên này sẽ được đảo lộn ra ngoài màng.
Để phát hiện những cá thể tinh trùng bất thường này, chúng tôi bổ sung tín hiệu gắn đặc hiệu với kháng nguyên này thông qua cầu nối là các hạt vi từ. Đi qua cột lọc có từ trường, các tinh trùng được đánh dấu bằng các vi hạt từ sẽ bị giữ lại và loại bỏ, cuối cùng mẫu tinh trùng thu được chỉ có các tinh trùng bình thường sử dụng cho ICSI.
Phương pháp chọn lọc tinh trùng bằng từ trường MACS như một bước ngoặt cho Hỗ trợ sinh sản với nguyên nhân vô sinh nam, đem lại hiệu quả tối ưu cho một chu kỳ thụ tinh ống nghiệm.
>> xét nghiệm di truyền
>> kiểm tra vô sinh nam
Tầm quan trọng của tín hiệu di truyền trong sinh sản
Về các bất thường di truyền trong vô sinh nam, phân mảnh gien tinh trùng đang là vấn đề phố biến nhất hiện nay. Phân mảnh gien tinh trùng là sự đứt, gãy sợi gen gây sai lệch thông tin di truyền làm giảm tỷ lệ thụ thai, ảnh hưởng chất lượng phôi, tăng tỷ lệ sảy thai và dị tật bẩm sinh.
Hiện nay nhiều nơi áp dụng giám định phân mảnh ADN tinh trùng rất thường quy, và coi đó như một cơ sở cho dự đoán vô sinh nam. Tuy nhiên, vẫn chưa có một phương pháp điều trị vô sinh nào được áp dụng dành riêng cho những bệnh nhân có gien tinh trùng phân mảnh. Việc lọc rửa tinh trùng và tiến hành ICSI vẫn được tiến hành giống với các bệnh nhân thông thường khác.
Nhược điểm của các phương pháp lựa chọn tinh trùng thường quy
Chuẩn bị tinh trùng cho IUI, IVF thường được tiến hành bởi một trong hai phương pháp:
– Ly tâm Gradient nồng độ: Sử dụng hai lớp dung dịch lọc có nồng độ hạt silica khác nhau (thường là 45% và 90%) để chọn lọc tinh trùng. Tinh tương, tế bào lạ và tinh trùng chết được giữ trên các lớp lọc. Tinh trùng có khả năng di động tốt sẽ vượt qua mặt phân cách lọc và đi xuống dưới đáy ống ly tâm. Chuyên viên phôi học sẽ đánh giá các yếu tố hình dạng bằng cảm quan để lựa chọn một số ít trong số những tinh trùng dưới đáy ống sau lọc để thực hiện ICSI.
– “Bơi lên trực tiếp” – Swim-up: Giống như Gradient, phương pháp chuẩn bị này cũng dựa vào khả năng di dộng của tinh trùng. Tinh trùng được đặt vào môi trường nuôi cấy, đặt nghiêng trong tủ ấm 45o trong 45 phút. Những tinh trùng có khả năng di dộng tốt sẽ bơi lên trên và được các chuyên viên phôi học đánh giá hình dạng, sử dụng cho ICSI. Phương pháp này đòi hỏi mẫu tinh trùng phải có mật độ cao, di động tốt.
Cả hai phương pháp này đều được áp dụng rộng rãi tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, nhưng tiêu chí lựa chọn vẫn đang chỉ dừng ở mức đánh giá hình thái, còn yếu tố di truyền lại chưa được quan tâm.
Ưu điểm của phương pháp chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS)
Với các trường hợp người chồng có tinh dịch đồ bình thường, mức độ phân mảnh gien tinh trùng rất thấp hoặc không có, Trung tâm IVF Hồng Ngọc sử dụng đồng thời hai phương pháp lọc Gradient và Swim-up, đồng thời đánh giá chặt chẽ hình dạng tinh trùng theo chuẩn WHO-2010 để đem lại hiệu quả ICSI cao nhất.
Tuy nhiên, với một số trường hợp sau, yếu tố di truyền cần được coi trọng hơn:
– Người chồng có tỉ lệ phân mảnh ADN tinh trùng cao.
– Tinh trùng được lấy từ thủ thuật: PESA, TESE, MESA…
– Số lượng tinh trùng chết, bất động nhiều.
– Sẩy thai nhiều lần; thụ tinh thất bại hoặc không thành công trong các chu kỳ IVF trước đó nhiều lần.
Với những trường hợp đặc biệt này, IVF Hồng Ngọc là đơn vị đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam áp dụng công nghệ tân tiến trên thế giới là Chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS). Phương pháp này loại bỏ hoàn toàn tinh trùng có phân mảnh gen, chỉ giữ lại những tinh trùng bình thường di truyền cho ICSI. Việc chọn lọc ra những tinh trùng có gien nguyên vẹn là một cách tiếp cận tích cực làm tăng tỷ lệ thành công cho những trường hợp vô sinh nam khó điều trị.
Nguyên lý chọn lọc tinh trùng bằng từ trường
Trong cơ thể con người, có một cơ chế kỳ diệu để đảm bảo sự ổn định di truyền, là khi một tế bào bị tổn thương quá nhiều, chúng sẽ tự đi vào “con đường chết theo chương trình” (apotosis). Tinh trùng cũng không ngoại lệ. Khi lượng phân mảnh gien trong tinh trùng lớn, apoptosis sẽ được kích hoạt. Với những tinh trùng bình thường, kháng nguyên phosphatidylserine (PS) nằm trong màng bào tương nhưng ở những tinh trùng apotosis kháng nguyên này sẽ được đảo lộn ra ngoài màng.
Để phát hiện những cá thể tinh trùng bất thường này, chúng tôi bổ sung tín hiệu gắn đặc hiệu với kháng nguyên này thông qua cầu nối là các hạt vi từ. Đi qua cột lọc có từ trường, các tinh trùng được đánh dấu bằng các vi hạt từ sẽ bị giữ lại và loại bỏ, cuối cùng mẫu tinh trùng thu được chỉ có các tinh trùng bình thường sử dụng cho ICSI.
Phương pháp chọn lọc tinh trùng bằng từ trường MACS như một bước ngoặt cho Hỗ trợ sinh sản với nguyên nhân vô sinh nam, đem lại hiệu quả tối ưu cho một chu kỳ thụ tinh ống nghiệm.
>> xét nghiệm di truyền
