Hạt cơm sinh dục là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục thường gặp nhất, do human papiloma virus (HPV) gây nên và là virus có thể gây ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật. Tổn thương xuất hiện ở những vị trí ẩm ướt của vùng sinh dục, tổn thương cơ bản là các sẩn nhỏ màu hồng nhạt hoặc bề ngoài trông giống như súp lơ, các sẩn có thể chỉ nhỏ bằng đầu đinh ghim hoặc có thể tiến triển thành đám lớn.
Ở nữ, thương tổn thường gặp ở âm hộ, âm đạo, đáy chậu và cổ tử cung. Ở nam, thương tổn thường ở quy đầu, thân dương vật, da bìu và hậu môn. Hạt cơm sinh dục cũng có thể nhiễm ở miệng, hầu họng qua quan hệ tình dục đường miệng với người bị nhiễm bệnh.
Nguồn : Tìm Hiểu Về Sùi Mào Gà - Men's Health Vietnam
Hạt cơm sinh dục được điều trị bằng thuốc hoặc phẩu thuật.
Căn nguyên:
- HPV là một loại virus DNA gây u nhú ở người, chọn lọc ở da và niêm mạc mà không gây bệnh ở các mô khác như cơ, xương, nội tạng. Các biểu hiện thương tổn do HPV gây ra là những mụn cóc, hột cơm, u nhú hay tổn thương phẳng. Khi các mụn này xuất hiện ở bộ phận sinh dục thì gọi là mụn cóc sinh dục hay mồng gà, sùi mào gà. Có khoảng 100 loại HPV, trong đó có 40 loại gây bệnh ở cơ quan sinh dục con người và có 15 loại HPV có thể gây nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Hai loại thông thường nhất là HPV-16 và HPV-18 có khả năng nhiễm sâu vào cổ tử cung phụ nữ, sau đó làm loạn sản mô và gây bệnh ung thư cổ tử cung (70%). Loại ít nguy hiểm hơn, HPV-6 và HPV-11, có thể gây 90% chứng mụn cóc (sùi mào gà) của cơ quan sinh dục. Loại nhẹ gây chứng mụn cóc ở tay và bàn chân (HPV-1,2,4…).
- Thời kỳ ủ bệnh súi mào gà khá dài, có thể từ 2 tháng - 9 tháng sau khi quan hệ tình dục với người có mang mầm bệnh HPV. Ngay trong giai đoạn chưa thể hiện triệu chứng cũng như lúc đã có triệu chứng, sự lây nhiễm đã có thể xảy ra.
- Ða số bệnh nhân nhiễm virus sùi mào gà không có triệu chứng, chỉ có khoảng 1% số người nhiễm HPV thấy xuất hiện những tổn thương u nhú màu hồng tươi, mềm, không đau, có dạng giống như mào của con gà, dễ chảy máu. Sang thương có thể mọc bất kỳ chỗ nào trong cơ quan sinh dục: âm hộ, hậu môn, dương vật, lỗ niệu đạo , cổ tử cung, thậm chí gặp cả ở miệng, họng.
- Bệnh có nguy cơ gây ung thư cổ tử cung, âm đạo, dương vật và hậu môn.
- Sùi mào gà lây truyền qua quan hệ tình dục khi giao hợp theo mọi hình thức mà không được bảo vệ, đặc biệt đối với hình thức tiếp xúc dương vật-hậu môn. Mọi biểu mô của tổn thương sùi mào gà bong ra đều có chứa HPV, do vậy sùi mào gà còn có thể lây truyền dễ dàng do tiếp xúc trực tiếp ở những nơi có sang chấn.
Chẩn đoán phân biệt
Bệnh sùi mào gà có thể xuất hiện ở bộ phận sinh dục, hậu môn và một số bộ phận khác của cơ thể nên có thể nhầm với biểu hiện của một số bệnh sau đây:
· Giang mai thời kỳ II (Syphilis II):
Sang thương là những sẩn ướt, sẩn sùi (Condyloma lata) ở sinh dục, hậu môn và nếp kẽ. Các sẩn này thường có chân bè rộng, bề mặt ít gồ ghề và thường bị ẩm ướt, có thể kèm theo các tổn thương của bệnh giang mai ở các vị trí khác.Phản ứng huyết thanh chẩn đoán giang mai (+)
-U hạt bẹn (granuloma inguinale) hay Donovanosis:
Đây cũng là một bệnh lây qua đường tình dục, hay gặp ở vùng nhiệt đới, do trực khuẩn gram âm CalymmatobacterIum granulomatis, còn được gọi là thể Donovan. Bệnh khởi đầu là một u nhỏ có màu đỏ, kích thước lớn dần và có thể làm hủy hoại tổ chức.
-U mềm lây (Molluscum contagiosum):
Sang thương da dạng sẩn nhỏ, tròn và lõm ở trung tâm, phát triển tương đối nhiều ở ngay trên vùng da của bộ phận sinh dục và cả hậu môn.
-Chuỗi hạt ngọc dương vật (Pearly penile papules):
Nam giới 20-30 tuổi thường xuất hiện những hạt nhỏ li ti đồng dạng, xếp thành 2 hoặc 3 hàng chạy xung quanh rãnh quy đầu, không gây ra triệu chứng gì. Chúng hoàn toàn vô hại, không cần điều trị gì. Giữ vệ sinh tốt, thường xuyên vệ sinh kỹ vùng quy đầu sẽ giúp chúng sớm lặn đi.
- Ung thư tế bào gai, tiền ung thư Bowen.
- Liken phẳng.
- Nơ vi.
Yếu tố nguy cơ:
Quan hệ tình dục không bảo vệ với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ bị nhiễm HPV. Các yếu tố nguy cơ khác gồm:
- Đang mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
- Quan hệ tình dục với bạn tình gặp ngẫu nhiên không hay biết tiền sử tình dục của họ.
- Hoạt động tình dục ở tuổi vị thành niên.
Các biến chứng:
- Các biến chứng thường gặp của sùi mào gà là nhiễm khuẩn, chảy máu, cản trở giao hợp hoặc cản trở thai sổ trong khi sinh.
- Biến chứng lâu dài của sùi mào gà là ung thư âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, hậu môn, dương vật. Ung thư cổ tử cung có liên quan nhiều đến vấn đề nhiễm HPV. Chắc chắn rằng một số chủng HPV có liên quan đến ung thư âm đạo, hậu môn và dương vật. Nhiễm HPV không thường dẫn đến ung thư nhưng đối với phụ nữ bị nhiễm các chủng HPV thì nguy cơ bị ung thư cao hơn, do đó cần phải làm Pap test định kỳ. Không phải giới nữ bị nhiễm HPV là sẽ bị ung thư cổ tử cung nhưng ngược lại, có đến 95% các trường hợp ung thư cổ tử cung phát hiện thấy DNA của virus HPV. Điều này thường xảy ra khi nhiễm HPV typ 16,18.
- Hạt cơm sinh dục có thể gây bệnh trong quá trình thai nghén. Hạt cơm sẽ nhiều và lan rộng hơn gây khó khăn khi đi tiểu. Hạt cơm ở âm đạo sẽ làm giảm khả năng co giãn âm đạo trong quá trình sinh con. Hiếm khi, trẻ sinh ra ở người mẹ nhiễm HPV bị mắc hạt cơm ở hầu họng. Nếu bị thì trẻ cần được phẩu thuật để ngăn ngừa sự tắc nghẽn đường hô hấp.
Thuốc điều trị:
Podophyllotoxine (Podophyline): bôi dung dịch podophyllotoxine 20-25% theo cách trên cho đến khi sùi mào gà trở thành màu nâu. Chú ý: podophyllotoxine thường chỉ dùng cho những tổn thương nhỏ ở âm hộ.
Trong khi dùng thuốc, nếu thấy phản ứng tại chỗ mạnh thì có thể dùng cách quãng lâu hơn rồi mới chữa tiếp.
- Imiquimod (Aldara): Cream này làm tăng cường hoạt động hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại hạt cơm. Tránh quan hệ tình dục trong thời gian bôi thuốc. Nó có thể làm hỏng bao cao su và kích thích da của bạn tình khi quan hệ tình dục trong thời gian bôi thuốc.
- Podofilox (Condylox): Podofilox có tác dụng phá hủy tổ chức hạt cơm. Bác sĩ sẽ thực hiện việc bôi thuốc cho bạn lần đầu và sẽ hướng dẫn các bước phòng ngừa để ngăn chặn không cho thuốc gây bỏng vùng da xung quanh. Không nên dùng podofilox bôi bên trong vùng sinh dục. Ngoài ra, thuốc này không khuyến cáo dùng trong thời kỳ thai nghén.
- Duofilm, Collomack: điều trị hóa chất này có tác dụng gây bỏng các hạt cơm.
Bác sĩ sẽ làm sạch các hạt cơm theo phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc phẩu thuật. Tuy nhiên, virus nằm sâu bên dưới thì không loại bỏ được hoàn toàn và thương tổn có th xuất hiện trở lại ngay sau khi điều trị
Ở nữ, thương tổn thường gặp ở âm hộ, âm đạo, đáy chậu và cổ tử cung. Ở nam, thương tổn thường ở quy đầu, thân dương vật, da bìu và hậu môn. Hạt cơm sinh dục cũng có thể nhiễm ở miệng, hầu họng qua quan hệ tình dục đường miệng với người bị nhiễm bệnh.
Nguồn : Tìm Hiểu Về Sùi Mào Gà - Men's Health Vietnam
Hạt cơm sinh dục được điều trị bằng thuốc hoặc phẩu thuật.
Căn nguyên:
- HPV là một loại virus DNA gây u nhú ở người, chọn lọc ở da và niêm mạc mà không gây bệnh ở các mô khác như cơ, xương, nội tạng. Các biểu hiện thương tổn do HPV gây ra là những mụn cóc, hột cơm, u nhú hay tổn thương phẳng. Khi các mụn này xuất hiện ở bộ phận sinh dục thì gọi là mụn cóc sinh dục hay mồng gà, sùi mào gà. Có khoảng 100 loại HPV, trong đó có 40 loại gây bệnh ở cơ quan sinh dục con người và có 15 loại HPV có thể gây nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Hai loại thông thường nhất là HPV-16 và HPV-18 có khả năng nhiễm sâu vào cổ tử cung phụ nữ, sau đó làm loạn sản mô và gây bệnh ung thư cổ tử cung (70%). Loại ít nguy hiểm hơn, HPV-6 và HPV-11, có thể gây 90% chứng mụn cóc (sùi mào gà) của cơ quan sinh dục. Loại nhẹ gây chứng mụn cóc ở tay và bàn chân (HPV-1,2,4…).
- Thời kỳ ủ bệnh súi mào gà khá dài, có thể từ 2 tháng - 9 tháng sau khi quan hệ tình dục với người có mang mầm bệnh HPV. Ngay trong giai đoạn chưa thể hiện triệu chứng cũng như lúc đã có triệu chứng, sự lây nhiễm đã có thể xảy ra.
- Ða số bệnh nhân nhiễm virus sùi mào gà không có triệu chứng, chỉ có khoảng 1% số người nhiễm HPV thấy xuất hiện những tổn thương u nhú màu hồng tươi, mềm, không đau, có dạng giống như mào của con gà, dễ chảy máu. Sang thương có thể mọc bất kỳ chỗ nào trong cơ quan sinh dục: âm hộ, hậu môn, dương vật, lỗ niệu đạo , cổ tử cung, thậm chí gặp cả ở miệng, họng.
- Bệnh có nguy cơ gây ung thư cổ tử cung, âm đạo, dương vật và hậu môn.
- Sùi mào gà lây truyền qua quan hệ tình dục khi giao hợp theo mọi hình thức mà không được bảo vệ, đặc biệt đối với hình thức tiếp xúc dương vật-hậu môn. Mọi biểu mô của tổn thương sùi mào gà bong ra đều có chứa HPV, do vậy sùi mào gà còn có thể lây truyền dễ dàng do tiếp xúc trực tiếp ở những nơi có sang chấn.
Chẩn đoán phân biệt
Bệnh sùi mào gà có thể xuất hiện ở bộ phận sinh dục, hậu môn và một số bộ phận khác của cơ thể nên có thể nhầm với biểu hiện của một số bệnh sau đây:
· Giang mai thời kỳ II (Syphilis II):
Sang thương là những sẩn ướt, sẩn sùi (Condyloma lata) ở sinh dục, hậu môn và nếp kẽ. Các sẩn này thường có chân bè rộng, bề mặt ít gồ ghề và thường bị ẩm ướt, có thể kèm theo các tổn thương của bệnh giang mai ở các vị trí khác.Phản ứng huyết thanh chẩn đoán giang mai (+)
-U hạt bẹn (granuloma inguinale) hay Donovanosis:
Đây cũng là một bệnh lây qua đường tình dục, hay gặp ở vùng nhiệt đới, do trực khuẩn gram âm CalymmatobacterIum granulomatis, còn được gọi là thể Donovan. Bệnh khởi đầu là một u nhỏ có màu đỏ, kích thước lớn dần và có thể làm hủy hoại tổ chức.
-U mềm lây (Molluscum contagiosum):
Sang thương da dạng sẩn nhỏ, tròn và lõm ở trung tâm, phát triển tương đối nhiều ở ngay trên vùng da của bộ phận sinh dục và cả hậu môn.
-Chuỗi hạt ngọc dương vật (Pearly penile papules):
Nam giới 20-30 tuổi thường xuất hiện những hạt nhỏ li ti đồng dạng, xếp thành 2 hoặc 3 hàng chạy xung quanh rãnh quy đầu, không gây ra triệu chứng gì. Chúng hoàn toàn vô hại, không cần điều trị gì. Giữ vệ sinh tốt, thường xuyên vệ sinh kỹ vùng quy đầu sẽ giúp chúng sớm lặn đi.
- Ung thư tế bào gai, tiền ung thư Bowen.
- Liken phẳng.
- Nơ vi.
Yếu tố nguy cơ:
Quan hệ tình dục không bảo vệ với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ bị nhiễm HPV. Các yếu tố nguy cơ khác gồm:
- Đang mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
- Quan hệ tình dục với bạn tình gặp ngẫu nhiên không hay biết tiền sử tình dục của họ.
- Hoạt động tình dục ở tuổi vị thành niên.
Các biến chứng:
- Các biến chứng thường gặp của sùi mào gà là nhiễm khuẩn, chảy máu, cản trở giao hợp hoặc cản trở thai sổ trong khi sinh.
- Biến chứng lâu dài của sùi mào gà là ung thư âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, hậu môn, dương vật. Ung thư cổ tử cung có liên quan nhiều đến vấn đề nhiễm HPV. Chắc chắn rằng một số chủng HPV có liên quan đến ung thư âm đạo, hậu môn và dương vật. Nhiễm HPV không thường dẫn đến ung thư nhưng đối với phụ nữ bị nhiễm các chủng HPV thì nguy cơ bị ung thư cao hơn, do đó cần phải làm Pap test định kỳ. Không phải giới nữ bị nhiễm HPV là sẽ bị ung thư cổ tử cung nhưng ngược lại, có đến 95% các trường hợp ung thư cổ tử cung phát hiện thấy DNA của virus HPV. Điều này thường xảy ra khi nhiễm HPV typ 16,18.
- Hạt cơm sinh dục có thể gây bệnh trong quá trình thai nghén. Hạt cơm sẽ nhiều và lan rộng hơn gây khó khăn khi đi tiểu. Hạt cơm ở âm đạo sẽ làm giảm khả năng co giãn âm đạo trong quá trình sinh con. Hiếm khi, trẻ sinh ra ở người mẹ nhiễm HPV bị mắc hạt cơm ở hầu họng. Nếu bị thì trẻ cần được phẩu thuật để ngăn ngừa sự tắc nghẽn đường hô hấp.
Thuốc điều trị:
Podophyllotoxine (Podophyline): bôi dung dịch podophyllotoxine 20-25% theo cách trên cho đến khi sùi mào gà trở thành màu nâu. Chú ý: podophyllotoxine thường chỉ dùng cho những tổn thương nhỏ ở âm hộ.
Trong khi dùng thuốc, nếu thấy phản ứng tại chỗ mạnh thì có thể dùng cách quãng lâu hơn rồi mới chữa tiếp.
- Imiquimod (Aldara): Cream này làm tăng cường hoạt động hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại hạt cơm. Tránh quan hệ tình dục trong thời gian bôi thuốc. Nó có thể làm hỏng bao cao su và kích thích da của bạn tình khi quan hệ tình dục trong thời gian bôi thuốc.
- Podofilox (Condylox): Podofilox có tác dụng phá hủy tổ chức hạt cơm. Bác sĩ sẽ thực hiện việc bôi thuốc cho bạn lần đầu và sẽ hướng dẫn các bước phòng ngừa để ngăn chặn không cho thuốc gây bỏng vùng da xung quanh. Không nên dùng podofilox bôi bên trong vùng sinh dục. Ngoài ra, thuốc này không khuyến cáo dùng trong thời kỳ thai nghén.
- Duofilm, Collomack: điều trị hóa chất này có tác dụng gây bỏng các hạt cơm.
Bác sĩ sẽ làm sạch các hạt cơm theo phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc phẩu thuật. Tuy nhiên, virus nằm sâu bên dưới thì không loại bỏ được hoàn toàn và thương tổn có th xuất hiện trở lại ngay sau khi điều trị
