Trong văn hóa thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam ta thì trên bàn thờ không thể thiếu bát hương, nhất là những bát hương sứ, nó được coi là nơi giáng của các hương linh, thần, thánh, tổ tiên và cũng là nơi biểu thị sự thành kính của gia chủ đối với cõi âm. Bát nhang thờ là nơi hội tụ tâm thức, giác ngộ. Giống như một sợi dây vô hình kết nối giữa cõi âm và cõi dương mỗi khi gia chủ thắp hương cầu nguyện là thần linh, tổ tiên.
Bát hương không chỉ có ý nghĩa về mặt vật chất, mà hơn hết, nó mang giá trị rất lớn về mặt tinh thần. Bát hương là cả một biểu tượng văn hóa. Khi thắp hương lên, con người ta trong giây phút ấy là con người thành thực nhất, trong sáng nhất và chí tình nhất, dù họ có bị tha hóa đến mức nào. Như vậy bát hương giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc nhận thức. Mỗi khi thắp hương nhìn lên bát hương, ta như được giác ngộ, hướng thiện hơn, trong trắng hơn. Bát hương hoàn toàn có thể thay thế những thỏi vàng, những lọ hoa, những mâm cỗ, hay những đồng tiền cúng do những thứ đó không có được những giá trị và ý nghĩa tinh thần lớn lao như bát hương. Nhà nào nghèo không có mâm cao cỗ đầy, không có tiền bạc dư giả, chỉ cần lúc nào bàn thờ cũng ấm cúng nghi ngút khói hương, ta vẫn cần phải đánh giá rằng: gia đình đó hạnh phúc.
Thậm chí bát hương còn quan trọng tới mức, thời ký phong kiến, tư tưởng Nho giáo còn đè nặng lên xã hội, tâm lý đẻ con trai để nối dõi tông đường rất phổ biến, các cụ ta thường nói rằng: đẻ con trai để có người “hương hỏa”, 2 chữ hương hỏa còn có ảnh hưởng vô cùng lớn ở thời đại ngày nay. Có thể nói ý nghĩa của bát hương lúc này không chỉ dừng lại ở giá trị vật chất hay tinh thần, mà nó còn mang giá trị truyền thống trao truyền, cha truyền con nối, con cháu nhớ về tổ tiên và bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Bên cạnh đó mọi thứ có thể thay đổi, nhà cửa đổi mới, dụng cụ đổi mới, cuộc sống đổi mới, nhưng bát hương thì không, điều đó là “bất di bất dịch”.
Hiện thời trên thị trường về đồ thờ cúng có nhiều loại bát hương nhưng chiếm ưu thế hơn vẫn là bát hương sứ, nhiều người khi sắm bát hương thường băn khoăn không biết nên chọn bát hương theo nguyên liệu gì, loại nào tốt hơn, thờ linh hơn…, để đánh giá xem nên chọn loại nào cho tốt thì rất khó. Xét về mặt toàn cục thì bàn thờ phải toàn diện ngũ hành Kim – đỉnh thờ để đốt trầm, hạc thờ bằng đồng, đèn thờ bằng đồng, mâm bày ngũ quả…, Mộc là bàn thờ bằng gỗ, Thủy là nước trong đựng trong đài thờ, ly nước, Hỏa có thể là ngọn đèn dầu, nén nhang đang thắp, Thổ là bát hương bằng gốm sứ. Bát hương bằng đồng thường có nhiều họa tiết, hoa văn tinh xảo, với nhiều hình dáng đẹp như bát hương hình trụ, hình tròn, bát hương có quai rồng…vì thế nhiều gia đình lựa chọn bát hương bằng đồng hơn gốm sứ.
Xét về mặt ngũ hành tương sinh tương khắc với mệnh gia chủ thì lựa chọn bát hương lại có sự nổi bật, nếu gia chủ mệnh thủy hay mênh kim thì lại chọn bát hương bằng đồng, và để giữ được đủ ngũ hành trên bàn thờ thì có thể thay Thổ – bát hương gốm sứ bằng đôi bình hoa bằng gốm sứ để tạo sự cân đối ngũ hành.
Nói tóm lại việc bình chọn xem nên chọn bát hương theo vật liệu gì thì cần dựa vào nhiều nhân tố, tùy thuộc vào mệnh của từng gia chủ. Và hiện giờ, làng gốm Bát Tràng vẫn chiếm giữ vị trí độc tôn của mình. Bên cạnh những sản phẩm bát hương, nơi đây còn cho ra đời nhiều mẫu lọ hoa Bát Tràng cực kì đẹp và tinh tế. Việc sở hữu chúng sẽ giúp căn phòng bạn trở nên sang trọng hơn rất nhiều.
Thậm chí bát hương còn quan trọng tới mức, thời ký phong kiến, tư tưởng Nho giáo còn đè nặng lên xã hội, tâm lý đẻ con trai để nối dõi tông đường rất phổ biến, các cụ ta thường nói rằng: đẻ con trai để có người “hương hỏa”, 2 chữ hương hỏa còn có ảnh hưởng vô cùng lớn ở thời đại ngày nay. Có thể nói ý nghĩa của bát hương lúc này không chỉ dừng lại ở giá trị vật chất hay tinh thần, mà nó còn mang giá trị truyền thống trao truyền, cha truyền con nối, con cháu nhớ về tổ tiên và bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Bên cạnh đó mọi thứ có thể thay đổi, nhà cửa đổi mới, dụng cụ đổi mới, cuộc sống đổi mới, nhưng bát hương thì không, điều đó là “bất di bất dịch”.
Hiện thời trên thị trường về đồ thờ cúng có nhiều loại bát hương nhưng chiếm ưu thế hơn vẫn là bát hương sứ, nhiều người khi sắm bát hương thường băn khoăn không biết nên chọn bát hương theo nguyên liệu gì, loại nào tốt hơn, thờ linh hơn…, để đánh giá xem nên chọn loại nào cho tốt thì rất khó. Xét về mặt toàn cục thì bàn thờ phải toàn diện ngũ hành Kim – đỉnh thờ để đốt trầm, hạc thờ bằng đồng, đèn thờ bằng đồng, mâm bày ngũ quả…, Mộc là bàn thờ bằng gỗ, Thủy là nước trong đựng trong đài thờ, ly nước, Hỏa có thể là ngọn đèn dầu, nén nhang đang thắp, Thổ là bát hương bằng gốm sứ. Bát hương bằng đồng thường có nhiều họa tiết, hoa văn tinh xảo, với nhiều hình dáng đẹp như bát hương hình trụ, hình tròn, bát hương có quai rồng…vì thế nhiều gia đình lựa chọn bát hương bằng đồng hơn gốm sứ.
Xét về mặt ngũ hành tương sinh tương khắc với mệnh gia chủ thì lựa chọn bát hương lại có sự nổi bật, nếu gia chủ mệnh thủy hay mênh kim thì lại chọn bát hương bằng đồng, và để giữ được đủ ngũ hành trên bàn thờ thì có thể thay Thổ – bát hương gốm sứ bằng đôi bình hoa bằng gốm sứ để tạo sự cân đối ngũ hành.